حسابداری حقوق و دستمزد چیست؟

معنا و مفهوم حقوق و دستمزد به هیچ وجه پیچیده نیست؛ بخش حسابداری و افرادی که به عنوان مسئول امور مالی و حسابداری در هر شرکت یا کسب و کاری مشغول فعالیت هستند باید کارکرد کارمند را به طور دقیق محاسبه کنند و جزئیات آن را در قالب یک فیش رسمی با عنوان فیش حقوقی به کارکنان ارائه دهند. اطلاعاتی که در مورد حقوق و دستمزد کارکنان وجود دارد باید هر ماه به عنوان هزینه در دفاتر حسابداری ثبت شوند تا در محاسبات مالیاتی هم مورد محاسبه قرار بگیرند.

لیست حقوق

لیست حقوق مربوط به جبران خدمتی است که یک کسب و کار باید به کارکنان خود در ازای یک دوره‌ی زمانی مشخص و در یک تاریخ مشخص پرداخت کند. لیست حقوق مربوط به مبلغی است که به ازای مقدار معینی کارکرد مثلاً هفتگی یا ماهانه به کارگران یا کارمندان پرداخت می‌شود

محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری

واحد منابع انسانی (کارگزینی) و حسابداری دو بخشی هستند که در فرآیند حسابداری حقوق و دستمزد دخیل اند. برای محاسبه، حسابدار باید اطلاعات به روز و دقیقی در زمینه حقوق پایه، انواع مزایا، هزینه مسکن، عائله مندی و غیره داشته باشد.

واحدهای حسابداری و منابع انسانی در یک مجموعه باید با انتقال اطلاعات مورد نیاز به همدیگر این فرآیند را انجام دهند

حقوق کارکنان شامل 3 بخش است

• حقوق پایه – کسر کسورات (مالیات، بیمه، …)
• مزایا (عیدی، حق مسکن
• حق اولاد، پاداش، حق ماموریت و …)

در بحث پرداخت دستمزد ۳ نوع پرداخت دستمزد داریم که کارگران باید تفکیک شوند. این ۳ حالت الزامی است.

دسته اول کسانی هستند که تازه شروع به کار کرده اند یعنی سال اول فعالیتشان است. اینجا پرداخت حقوق و مزایای این دسته از کارگران بر اساس مصوبه شورای عالی کار در همان سال بر اساس حداقل ها است.

دسته دوم کارگرانی هستند که در سال دوم فعالیت کاری میباشند، یعنی یک سال فعالیت داشته و قرارداد تمدید شده و سال دوم شروع به کار کرده، اینجا باید پایه سنواتی که شورای عالی کار تصویب می کند را به پایه حقوق کارگر اضافه کنیم. یعنی ملاک محاسبات ما در خصوص مزایای پایان کار، مانده مرخصی و فوق العاده هایی که داریم، حقوق حداقلی سال به علاوه پایه سنوات است و در لیست بیمه باید مجموع این دو رد شوند.

دسته سوم کسانی هستند که از سال دوم عبور کرده اند. یعنی سال دوم کارگران باید افزایش حقوق و مزدشان بر اساس سایر سطوح مزدی انجام شود، یعنی مجموع حداقل حقوق سال گذشته به علاوه پایه سنوات را به عنوان سایر سطوح مزدی بدست می آوریم. به عنوان مثال سایر سطوح مزدی باید ۱۵ درصد هر ماه به حقوق اضافه و ماهیانه نیز ۱۵۰ یا ۱۶۰ هزار تومان به پایه حقوق اضافه شود. پس اینها دیگر جزء حداقل بگیرها نیستند.

محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری

.1 تعیین حقوق پایه در حسابداری حقوق و دستمزد

مرحله اول فرآیند حسابداری حقوق و دستمزد تعیین حقوق پایه است. حقوق پایه به طور سالانه مشخص می شود. شورای عالی کار وظیفه تعیین حقوق پایه سالانه را به عهده دارد. این شورا از نماینده دولت، نماینده کارفرمایان و نماینده کارگران انجام می شود و بعد از مشخص شدن به همه واحدهای اقتصادی اطلاع داده می شود.

البته تعیین حقوق پایه به این دلیل نیست که محدودیتی برای استفاده از این حقوق پایه وجود داشته باشد. حقوق کارکنان یک مجموعه می تواند به صورت توافقی بین کارفرمایان و کارکنان مشخص شود و به صورت روزانه، هفتگی، ماهانه یا پروژه ای پرداخت شود. البته لازم است برای این کار قراردادی تنظیم شود.

در صورتی که حقوق کارکنان ساعتی محاسبه می شود هم باید ساعات حضور آن ها محاسبه شود و سپس حقوق آن ها مشخص شود.

2.محاسبه اضافه کاری

اضافه کاری یکی از موضوعاتی است که در بین حسابداران اهمیت فراوانی دارد. استفاده از نیروی انسانی مازاد بر ساعت تعیین شده طبق قانون اداره کار و بر اساس توافق طرفین معادل ۴۰ درصد اضافه بر نرخ مزد عادی می‌باشد. محاسبه اضافه کاری شامل محدودیت در ساعت (حداکثر ۴ ساعت در روز و ۱۳۵ساعت در ماه) می‌باشد.

3 – محاسبه میزان مزایای نیروی کار

بر حسب میزان کارکرد هر فرد، به او حق بن تعلق می‌گیرد. این مورد در جدول حقوق و دستمزد پرداخت شده به هرکس در سال مورد محاسبه، بر اساس هر تعداد ساعتی که کارکرده است محاسبه می‌گردد و اینگونه نیست که همه افراد به میزان برابر حق بن را دریافت و از مزایای یکسانی برخوردار باشند. این مورد هم همانند رقم افزایش حقوق باید به توافق کارفرما و نیروی کار برسد.

مزایا به دو دسته تقسیم می شود

مزایای مستمر

مزایایی که به جز حقوق پایه به کارکنان پرداخته می شود. مزایای مستمر هم می توانند در قالب افزایش حقوق نقدی و هم غیر نقدی باشند. مسکن سازمانی، اتومبیل، بن تهیه مواد غذایی یا سبدهای کالا و بسیاری از موارد این چنینی مزایای غیر مستمر غیر نقدی و مواردی مثل حق ایاب و ذهاب، حق مسئولیت، حق کشیک یا موارد مشابه دیگر از مزایای نقدی مستمر هستند که البته همه این موارد باید با تشخیص کارفرما مشخص شوند.

مزایای غیر مستمر

مزایای غیر مستمر به عنوان اضافه کار به حقوق اضافه نمی شوند و تاثیری در آن ندارند. این مزایا معمولا به کارگران تعلق می گیرد. پاداش، عیدی آخر سال، هزینه تهیه پوشاک، هزینه درمان، حق ماموریت، باز خرید، دریافت مبالغ مرخصی های استفاده نشده برخی از مثال های مزایای غیر مستمر هستند که باید در محاسبات حقوق و دستمزد در نظر گرفته شود.

4.محاسبه مالیات حقوق و دستمزد

برخلاف موارد قبلی که به حقوق و دستمزد کارکنان افزوده می شود،محاسبه مالیات حقوق دستمزد از کسورات حقوق و دستمزد است. نرخ مالیات حقوق و دستمزد به صورت سالانه توسط سازمان های مرتبط مشخص می شود و با میزان دریافتی کارکنان ارتباط دارد. 

.5حق بیمه تأمین اجتماعی در حسابداری حقوق و دستمزد

حق بیمه از دیگر کسورات حقوق و دستمزد است که برای اعطای خدمات بیمه تأمین اجتماعی به کارکنان در حسابداری حقوق و دستمزد در نظر گرفته می شود. حق بیمه در مجموع 30 درصد از جمع حقوق و مزایای کارکنان است که از این 30 درصد، 7 درصد توسط شخص و 23 درصد توسط کارفرما پرداخت می شود.

رقم افزایش حقوق در سال جدید

افزایش رقم حقوق از موضوعاتی است که هر ساله کارمندان شامل آن می‌شوند. رقم حداقل افزایش حقوقی که هر سال توسط اداره کار اعلام می‌شود برای افرادی است که هر سال طبق قراردادشان حداقل حقوق را دریافت می‌کرده‌اند. هر سال درصدی برای افزایش حقوق توسط وزارت کار اعلام می‌شود که البته این میزان افزایش باید طبق توافق کارفرما و نیروی کار باشد.

   محاسبات حقوق و دستمزد کارکنان در واحد‌هاي تجاري يکي از وقت‌گيرترين فعاليت‌هايي است که به‌طور مستمر مديران مالي را درگير خود نموده و همواره با احتمال بروز خطاهاي انساني در جمع‌آوري ا         طلاعات کارکرد و محاسبه دقيق و واقعي حقوق و مزاياي پرسنل همراه بوده است.

    شيوه‌هاي مختلف محاسبه، تنوع پرداخت‌ها و تعدد پرسنل نيز بر پيچيده‌تر شدن محاسبات تاثيرگذار است. بنابراين به‌کارگيري يک سيستم مکانيزه حقوق و دستمزد که بتواند در کوتاه‌ترين زمان ممکن

محاسبات حقوق را بدون کمترين خطاي انساني انجام داده و گزارش‌هاي متنوع مورد نياز مديران سازمان را در اختيارشان قرار دهد مي‌تواند کمک شاياني به مديران مالي محسوب شود.

نرم‌افزار پرسنلي و حقوق و دستمزد تدبير علاوه بر پوشش دادن اين نيازها، با برنامه حسابداري مالي به عنوان هسته مرکزي مجموعه نرم‌افزارهاي مالي اداري تدبير، ارتباط مستقيم داشته و مي‌تواند به         عنوان  بانک اطلاعاتي جامع از اطلاعات پرسنل اعم از اطلاعات شناسنامه‌اي، سوابق تحصيلي، دوره‌هاي آموزشي و … به کار آيد.